2021 8jul

Koeckebacker Joep, een Buitengewoon expert

2021 8jul

Sociaal ondernemerschap, wie doet er tegenwoordig niet aan? In een veelheid aan initiatieven bieden wij graag een platform aan sociaal ondernemers die, net als wij, écht iets willen veranderen aan het systeem. Dit keer het verhaal van Joep Langen, die met zijn ‘Koeckebackers’ heerlijke, talentvolle en sociale koekjes bakt.

Fucking oneerlijk

Het verhaal van Koeckebackers begint in 2013 als Joep Langen, van huis uit organisatiepsycholoog, een verre reis maakt. Hoe meer hij van de wereld ziet, hoe duidelijker het wordt dat het fucking oneerlijk verdeeld is in de wereld. Joep: “Ik heb het geluk gehad dat mijn wiegje in Nederland stond en ook nog eens in een welgesteld gezin. Ik heb alle kansen gekregen om mij te ontwikkelen en een goed bestaan voor mijzelf op te bouwen. Dat kan helaas niet iedereen zeggen, ook niet in Nederland. Er is gewoon nog altijd een grote groep mensen die bij de geboorte al 3-0 achterstaat. Mensen die nauwelijks echt kansen krijgen, om tal van redenen. Daar wil ik iets aan doen, want ik vind dat iedereen de kans moet krijgen om mee te doen, om te stralen. Ongeacht achtergrond of maatschappelijke positie.”

Een goede start

Het bleef niet bij mooie woorden. Eenmaal terug in Nederland ging Joep in gesprek met gelijkgestemden en begon hij enthousiast plannen te maken. Mét een commerciële insteek: “Als je naar een minder gepolariseerde samenleving wilt, dan moet je zorgen dat het systeem inclusiever wordt”, zegt Joep. “Er zijn in Nederland tal van geweldige initiatieven om mensen die dat nodig hebben, te betrekken bij het arbeidsproces. Maar slechts een deel van al die initiatieven die ons land rijk is, werkt ook met betaalde arbeidsplekken. En, voor zover ik weet, koppelt slechts een handjevol bedrijven daar ook een intensief talent-ontwikkelprogramma aan. Wij hebben een programma neergezet dat draait op de besparing die we realiseren op uitkeringslasten en daardoor breed inzetbaar is, voor alle commerciële organisaties in Nederland die laag geschoolde werknemers inzetten.” Totaal onwetend ging Joep aan de slag. Hij kroop achter de tekentafel en nam zichzelf als uitgangspunt. “Ik analyseerde mijn levensloop en markeerde de momenten waarop kansen zich aandienden en welke keuzes ik maakte. Ik kwam tot de conclusie dat veel, zo niet alles, samenhangt met een goede start. Daar hebben we zelf geen invloed op. Maar we kunnen samen wél invloed uitoefenen op de kansen die we in ons leven krijgen. Waarom krijgen alleen management trainees uitgebreid de mogelijkheid om het bedrijfsleven te verkennen terwijl er ondertussen ook nog geïnvesteerd wordt in hun ontwikkeling? Ik ga voor een dergelijke duurzame oplossing op alle niveaus.”

Duurzame kweekvijver

Zo gezegd, zo gedaan? “Niet helemaal”, lacht Joep, “maar het begin was er. Ik wist: we moeten de arbeidsmarkt transformeren tot duurzame kweekvijver. Er moet een concept komen dat altijd past, bij elk bedrijf en elke organisatie. Een concept waarbij mensen betaald werk doen én werken aan hun ontwikkeling. Klinkt niet heel ingewikkeld, toch? Maar de kunst is om tot een formule te komen die zelfvoorzienend is, lees een commercieel succes. De enige manier om daar achter te komen, was om het zelf te gaan doen. Ik moest alleen nog een product hebben. Dat werden koeken.” Strijdlustig begon Joep aan zijn koeckavontuur. “Los van de organisatorische puzzel, stond ik ook voor de uitdaging om een impactvol koeckmerk te starten in een markt waar de prijzen maximaal uitgehold zijn. Gelukkig kon ik rekenen op mijn compagnon Marien. Maar de pijnlijke waarheid dat onze impact véél minder groot zou zijn dan ik hoopte, werd al snel duidelijk. Voor de hoeveelheid koeck die wij verkopen, heb je slechts een kleine hoeveelheid mensen nodig. Ga je met meer mensen werken dan wordt je koeck te duur. Of je hebt veel meer omzet nodig.” Een strategische samenwerking met de grote koekjesbakker Van Strien, is een mooie volgende stap gebleken voor Koeckebackers.   

Twee problemen

Ook nu is de puzzel nog niet opgelost. Die pijnlijke waarheid is onder meer het gebrek aan motivatie en de aanwezigheid van multiproblematiek bij de mensen die hij zo graag wil helpen. “De helft van de mensen die we een plek aanbieden, wijst deze af”, zegt Joep met lichte teleurstelling in zijn stem. “En soms kan ik het ze niet eens kwalijk nemen. De Nederlandse zorgstaat is mooi hoor, maar ik zie ook echt de nadelen ervan. Als je al jaren leeft van een bijstandsuitkering, waarom zou je dan elke dag op de fiets naar werk gaan waar je niet veel meer verdient? Als je denkt dat we dan toch zeker wel voet aan de grond krijgen bij gemeenten, dan heb je het helaas ook mis. Ik had verwacht dat zij blij zouden zijn om het aantal bijstandsgerechtigden in hun gemeente terug te dringen. Dat zijn ze ook wel, maar niet op deze manier. De investering die zij moeten doen, vloeit namelijk niet naar hen terug maar naar het Rijk. In de huidige samenwerking met de gemeente Oud Beierland horen we voor het eerst écht een ander positief geluid.”

Gefaald?

Inmiddels is Joep zes jaar en bakladingen koecken én ervaring verder. Waar staat hij nu? “Gaandeweg heb ik mijn plannen misschien moeten bijstellen, maar ik heb nooit een moment getwijfeld om ze overboord te gooien”, zegt Joep stellig. “Al heb ik heus een aantal keer met mijn handen in het haar gezeten en vaak het gevoel gehad te hebben gefaald. Maar als ik dan kijk naar de mensen die we wel hebben bereikt, de mensen die we een kans hebben gegeven en de bedrijven die we geïnspireerd hebben, dan is Koeckebackers wel degelijk een succes en zeg ik: ik heb niet gefaald, ik heb gedurfd.” De website van Koeckebackers vertelt een al even mooi verhaal. In het menu prijken onder meer de academie, een workshopaanbod, de methodiek, inspiratie en nieuws, succesverhalen van deelnemers én natuurlijk een webshop vol heerlijke koecken. “Na zes jaar hebben we nu denk ik een goede modus gevonden en beginnen we eigenlijk pas écht.”

Social Impact Traineeship

Hoe ziet een traject bij Joep en zijn Koeckebackers er nu uit? Joep: “Met de Koeckebackers Academie bieden we een Social Impact Traineeship. Dit is een talent ontwikkelprogramma van 12 maanden waarin we mensen een betaalde baan bieden in onze bakkerij en deze combineren met coaching, sport, workshops, trainingen en reflectiebijeenkomsten. De bedoeling is dat deelnemers antwoord vinden op de vragen wie ben ik, wat kan ik, en wat wil ik? Zo ontdekken zij waar zij blij van worden en wat er nodig is om een succesvolle stap te zetten op de arbeidsmarkt. Aan het eind van de 12 maanden ondersteunen we deelnemers bij het vinden van een vaste werk- of opleidingsplek. Binnen of buiten de bakkerij” De duurzame en commerciële oplossing voor een inclusieve werkvloer die hieraan ten grondslag ligt, probeert Joep ook te verkopen aan anderen en daar slaagt hij steeds beter in.

Sociale dienstplicht

Joep heeft de afgelopen jaren kennisgemaakt met alle facetten van het (sociaal) ondernemerschap; de voordelen, de nadelen, kansen en uitdagingen. We stelden hem de ietwat kinderlijke maar veelzeggende vraag wat hij zou doen als hij het één dag voor het zeggen had in Nederland. Joep: “Dat is een lastige vraag, want er moet in ons land op zo veel vlakken iets gebeuren. Maar, als ik iets zou moeten kiezen dan ga ik voor de invoering van de sociale dienstplicht. De ongelijkheid die ik wil bestrijden is verankerd op zoveel platformen: de werkvloer, het onderwijs, de woningmarkt, de zorg. Als we naar een inclusieve samenleving willen, dan moeten we ruimte maken voor onderling contact. Want alleen door contact met de ander, ontstaat er begrip. De samenleving biedt hier nu te weinig mogelijkheden toe. Met een sociale dienstplicht, zoals we vroeger de militaire dienstplicht hadden, maken we al op jonge leeftijd kennis met de ander en leren we de behoeften van de ander kennen. Ervaringen die je meeneemt in integreert in je verdere leven.” Is Joep zijn mensbeeld veranderd sinds hij met Koeckebackers begon? “Nee, niet echt”, antwoordt hij. “Al ben ik wel realistischer geworden en besef ik dat veel mensen nog niet de stap kunnen maken om te leven uit liefde in plaats van angst.”

 

Kijk voor meer informatie en heerlijke, verantwoorde koecken op www.koeckebackers.nl